Rươi là một loại đặc sản rất quý, không phải ở đâu cũng có, không phải thời điểm nào cũng có và không phải là cứ có tiền là mua được ngay. Người ta ăn rươi nhiều, nhưng ngay với cả người dân địa phương từ khi sinh ra đã nhìn thấy rươi thì loài vật này vẫn còn là một ẩn số, ẩn chứa nhiều điều thú vị.
1. Rươi sinh sản và phát triển bí ẩn
Rươi chỉ có rải rác ở một số địa phương đồng bằng vùng trũng, có diện tích đất ngập úng, có con nước thủy triều lên xuống thường xuyên của các con sông, con lạch nhỏ, nước lợ như một số tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ. Tuy nhiên trong cùng một cánh đồng, chỗ có rươi, chỗ lại không có.
Những người già sống gần hết cả đời người ở địa phương, chứng kiến bao nhiêu lần rươi nổi nhưng cũng không rõ rươi sinh sản thế nào, sống ở đâu và ăn cái gì. Chỉ thấy rươi nổi lên mặt nước khoảng 1 – 2 giờ rồi lại biến mất. Kể cả người ta đào xới đất sâu, tìm kỹ ở những nơi có rươi nổi nhưng cũng không tìm thấy bất cứ dấu hiệu nào, kể cả là đắp bờ kín không cho nước chảy ra.
Không ai biết chắc chắn nó sinh sản như thế nào, vào lúc nào, con nào là con đực, con nào là con cái hay lúc nó nổi lên mặt nước là lúc nó sinh ra hay kết thúc cuộc đời. Tất cả chỉ là phỏng đoán theo kinh nghiệm.
2. Cách đánh bắt độc đáo
Ngày trước người ta thấy rươi nổi ở đâu thì mang rổ, rá, vợt ra vớt ở đó. Còn ngày nay thì người ta phân thành các thửa ruộng, khi rươi nổi thì phá một đoạn bờ cho nước chảy ra, để sẵn một cái lưới ở đó để hứng rươi theo dòng nước chảy vào lưới.
3. Người dân địa phương không ai dám ăn rươi
Tại Tứ Kỳ, Hải Dương, ngày xưa, khi rươi nhiều và rẻ, đến mùa cả làng có khi ăn rươi cả tuần, làm thức ăn chính hàng ngày. Nhưng mấy năm gần đây, rươi ít dần, giá bị đẩy lên cao thì hầu như không có ai dám bỏ mấy trăm nghìn ra để ăn một bữa rươi, bao nhiêu bắt được có khi cũng chỉ để bán đi lấy tiền mua thức ăn khác.
Xem thêm: Rộn ràng mùa rươi Tứ Kỳ, Hải Dương.
4. Rươi là mặt hàng xa xỉ, siêu lợi nhuận
Trước đây, rươi có nhiều lại chưa có thương lái từ nơi khác đến thu mua nên giá khá rẻ. Còn hiện nay rươi đã không còn nhiều như trước mà các thương lái ở tận các tỉnh khác lại về thu mua nên nó trở thành một mặt hàng xa xỉ. Lúc rẻ rươi có giá 130.000đ/kg, có năm mất mùa giá bị đẩy lên tận 500.000đ/kg. Vào mùa nếu chăm chỉ đi vớt rươi mỗi nhà có thể kiếm được đến 13 – 15 triệu đồng một đêm, sau một vụ là kiếm được vài trăm triệu đồng.
Ngoài rươi thì Hải Dương còn rất nhiều món đặc sản hấp dẫn khác như bánh gai Ninh Giang, bánh đậu xanh, bún cá rô đồng, vải thiều Thanh Hà…
Tham khảo: Đến Hải Dương thưởng thức bánh gai Ninh Giang.